Leukopenia, znana również pod nazwą leukocytopenia, jest to stan, w którym dochodzi do spadku liczby białych krwinek (leukocytów), czyli komórek znajdujących się we krwi, co sprawia, że u pacjentów występuje podwyższone ryzyko rozwoju zakażeń i infekcji.
Odmianą leukopenii jest neutropenia, która objawia się spadkiem liczby krążących we krwi granulocytów obojętnochłonnych, czyli białych krwinek, których jest w organizmie najwięcej. Leukopenia i neutropenia mogą być używane zamiennie, z tego względu, że liczba neutrofilów jest najważniejszym wskaźnikiem ryzyka dla rozwoju zakażeń.
Bardzo mała liczba białych krwinek jest wynikiem chemioterapii, radioterapii, białaczki, zwłóknienia szpiku kostnego oraz niedokrwistości aplastycznej (brak białych i czerwonych krwinek oraz bardzo osłabiona produkcja płytek krwi). Leukopenię mogą wywoływać także różne leki. Zagrożeniem dla białych krwinek jest także wirus HIV oraz AIDS.
Pozostałe przyczyny, spadku ilości białych krwinek w organizmie to: grypa, toczeń układowy rumieniowaty, chłoniak Hodgkina, niektóre rodzaje raka, tyfus, malaria, gruźlica, denga, zakażenie bakteriami Rickettsia, powiększenie śledziony, niedobór kwasu foliowego oraz posocznica. Ponadto przyczynami mogą być niedobory miedzi i cynku.
Na początku zakażeń rozwija się pseudoleukopenia. Leukocyty (głównie neutrofile) zaczynają się gromadzić w naczyniach krwionośnych tak, aby umożliwić im przepływ i ochronę miejsca, w którym doszło do zakażenia.